Ảnh hưởng của Ba Tư và Ả Rập
Việc buôn bán và trao đổi cây thuốc cũng như kiến thức về công dụng của chúng đã diễn ra trong nhiều thế kỷ giữa tiểu lục địa Ấn Độ, Tây Á và Ấn Độ Dương. Từ cuối thiên niên kỷ thứ nhất SCN, các y sư đến từ Ba Tư và các vùng lân cận đã mang phương pháp chữa bệnh của họ đến tiểu lục địa và ảnh hưởng đến những người chữa bệnh địa phương cũng như những người thực hành Ayurveda. Lần lượt các chuyên luận Ayurveda đã được dịch sang tiếng Ba Tư, tiếng Ả Rập, tiếng Tây Tạng và tiếng Trung Quốc.
Các truyền thống y học cổ truyền tại Ấn Độ
Ấn Độ có một nền y học cổ truyền phong phú và lâu đời, đóng góp quan trọng vào hệ thống y học thế giới. Các trường phái y học cổ truyền chính tại Ấn Độ bao gồm:
Ayurveda
- Nguồn gốc: Ayurveda là hệ thống y học cổ truyền lâu đời nhất ở Ấn Độ, có nguồn gốc từ hơn 3.000 năm trước. Từ “Ayurveda” được ghép từ hai từ tiếng Phạn là “Ayur” (sự sống) và “Veda” (tri thức), có nghĩa là “tri thức về sự sống”.
- Triết lý: Ayurveda tập trung vào sự cân bằng giữa cơ thể, tâm trí và tinh thần để duy trì sức khỏe. Nó dựa trên khái niệm về ba doshas (tridoshas) là Vata, Pitta, Kapha – những năng lượng sinh học chính điều khiển các chức năng cơ thể.
- Điều trị: Ayurveda sử dụng thảo dược, chế độ ăn uống, massage dầu, và các phương pháp như Panchakarma (liệu pháp thanh lọc cơ thể), yoga và thiền định để phòng ngừa và điều trị bệnh tật.
Unani
- Nguồn gốc: Hệ thống y học Unani là một truyền thống y học Ả Rập có nguồn gốc từ y học Ionian của Hy Lạp (từ Unani là một phiên âm tiếng Ả Rập của từ Ionian). Trường phái này được kết hợp các yếu tố từ y học cổ đại của Hy Lạp, Ai Cập, và Ba Tư., và được phổ biến tại Ấn Độ qua các cuộc xâm lược Hồi giáo. Unani Trong quá trình phát triển ở Ấn Độ đã kết hợp các yếu tố của dược liệu bản địa từ các nguồn Ayurveda và dân gian.
- Triết lý: Unani tập trung vào việc duy trì cân bằng giữa bốn yếu tố cơ bản trong cơ thể (được gọi là humor): máu, đờm, mật vàng, và mật đen. Bất kỳ sự mất cân bằng nào giữa các yếu tố này có thể dẫn đến bệnh tật.
- Điều trị: Sử dụng dược liệu tự nhiên, thảo dược, và chế độ ăn uống, cùng với các liệu pháp truyền thống như Hijama (liệu pháp giác hơi) để điều trị bệnh.
Siddha
- Nguồn gốc: Siddha là một hệ thống y học cổ truyền bắt nguồn từ các vùng phía nam Ấn Độ, đặc biệt là bang Tamil Nadu, và được cho là có nguồn gốc từ các vị thần hoặc bậc thầy tâm linh gọi là “Siddhars”.
- Triết lý: Giống như Ayurveda, Siddha cũng dựa trên việc duy trì sự cân bằng giữa ba doshas: Vata, Pitta, Kapha. Siddha đặc biệt chú trọng đến Anma (tinh thần) và Udal (cơ thể).
- Điều trị: Siddha sử dụng nhiều phương pháp như thảo dược, khoáng chất, và thậm chí cả kim loại được tinh chế để điều trị bệnh tật. Nó cũng kết hợp với các phương pháp như thiền và yoga.
Rasashastra
- Nguồn gốc: Rasashastra có lịch sử phát triển lâu đời tại Ấn Độ, với các văn bản cổ xưa như Rasaratna Samuccaya, Rasarnava, và Rasaratnakara mô tả chi tiết về cách chế tạo và ứng dụng dược phẩm từ kim loại và khoáng chất. Rasashastra được phát triển chủ yếu trong giai đoạn khoảng từ thế kỷ 8 đến thế kỷ 14, thời kỳ mà các vị thầy Ayurveda kết hợp kiến thức về dược liệu thảo mộc với luyện kim.
- Triết lý: Rasashastra dựa trên niềm tin rằng các khoáng chất và kim loại, nếu được xử lý đúng cách, có thể biến thành các bhasmas (bột kim loại), các hợp chất dược liệu có khả năng chữa trị mạnh mẽ.
- Điều trị: Rasashastra được áp dụng để điều trị nhiều loại bệnh khác nhau, từ các bệnh mãn tính đến những rối loạn nghiêm trọng về hệ thống thần kinh và miễn dịch. Một số loại bệnh thường được điều trị bằng Rasashastra là:
- Bệnh tiêu hóa, bệnh da, bệnh thần kinh, và bệnh tim mạch.
- Rasayana – một loạt các phương pháp trẻ hóa, tăng cường sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.
Sowa-Rigpa (Y học Tây Tạng)
- Nguồn gốc: Sowa-Rigpa là một hệ thống y học truyền thống ở Tây Tạng, đã lan rộng đến các khu vực phía bắc Ấn Độ, đặc biệt là vùng Ladakh. Nó có sự tương đồng với Ayurveda và y học Trung Quốc.
- Triết lý: Sowa-Rigpa cũng tập trung vào sự cân bằng của cơ thể với các yếu tố gió, mật, và đờm, tương tự với các dosha trong Ayurveda.
- Điều trị: Hệ thống này sử dụng các phương pháp như châm cứu, thiền định, và các liệu pháp thảo dược để chữa trị và duy trì sức khỏe.
Sau khi giành được độc lập, chính phủ Ấn Độ đã nỗ lực công nhận Ayurveda, Siddha và Unani ngang hàng với y sinh học đối chứng. Năm 1964, một cơ quan chính phủ có nhiệm vụ thiết lập các tiêu chuẩn sản xuất và kiểm soát chất lượng các chế phẩm y học cổ truyền đã được thành lập.
Năm 1970, chính phủ Ấn Độ đã thông qua Đạo luật của Hội đồng Y tế Trung ương Ấn Độ để tiêu chuẩn hóa các cơ sở giảng dạy Ayurveda, chương trình giảng dạy và bằng cấp của họ. Gần đây, chính phủ đã thành lập Bộ AYUSH (Bộ Ayurveda & Yoga, Unani, Siddha và Liệu pháp Vi lượng đồng căn của Ấn Độ) để hỗ trợ nghiên cứu và phát triển y học cổ truyền, đồng thời đặt ra các tiêu chuẩn và điều chỉnh các hoạt động liên quan đến thực hành.
Sophia Ngo.