Phân của bạn kể một câu chuyện về cơ thể bạn. Một cái liếc nhìn vào phân của bạn có thể cho bạn biết nhiều điều. Bạn có đang ăn đúng loại thực phẩm tốt cho cơ thể? Phân của bạn sẽ tiết lộ điều này. Nó cũng là một công cụ chẩn đoán vô giá cho nhiều bệnh tiêu hóa. Tuy nhiên, phân không chỉ là một thẻ báo cáo về đường tiêu hóa của bạn – nó là một bản tóm tắt đầy đủ về sức khỏe và tình trạng sức khỏe của bạn. Nó cung cấp vô số thông tin về cơ thể bạn bao gồm máu, quá trình trao đổi chất và thậm chí cả sức khỏe tinh thần của bạn.
Khi kiểm tra phân của trẻ sơ sinh, mọi người sẽ thường hỏi, “Em bé đã đi ị bao nhiêu? Phân trông như thế nào? Điều gì làm cho nó có mùi như vậy? Đã bao lâu rồi kể từ lần đi ị cuối cùng của em?” Có vẻ như phân là một chủ đề hấp dẫn – miễn là nó thuộc về người khác. Mọi người không thích nói về phân của mình. Họ muốn nhanh chóng loại bỏ nó, giấu nó đi, xả nó xuống – giống như cách một con mèo muốn che phân của mình bằng những đụm cát.
Tuy nhiên, phân là một trong số ít chất thải ra khỏi cơ thể bạn thường xuyên, cùng với hơi thở và nước tiểu. Điều đó làm cho phân trở thành một công cụ chẩn đoán đáng tin cậy và có giá trị. Trong 18-24 giờ phân tồn tại bên trong cơ thể bạn, số lượng và chất lượng phân của bạn bị ảnh hưởng bởi tình trạng thể chất và tinh thần của cơ thể bạn. Bằng cách kiểm tra phân, bạn sẽ biết những gì đang xảy ra bên trong.
Thịt bò và khoai tây tối qua có phải là lựa chọn tốt không? Nếu phân của bạn có mùi hôi, có màu lạ hoặc nếu nó có hình dạng sởn gai ốc – bạn có thể biết cơ thể mình phản ứng thế nào với thịt bò và khoai tây. Nếu mỗi lần bạn ăn khoai tây chiên mà bạn bị tiêu chảy, bạn sẽ suy luận rằng cơ thể bạn không ổn khi bạn ăn khoai tây chiên. Với một số kiến thức cơ bản, bạn cũng sẽ khám phá ra lý do tại sao cơ thể bạn gặp khó khăn trong việc tiêu hóa chúng. Vấn đề về phân sau khi ăn khoai tây chiên cũng có thể là dấu hiệu cho thấy gan, túi mật và/hoặc tuyến tụy của bạn cần được hỗ trợ vì những cơ quan này chịu trách nhiệm tiêu hóa chất béo.
Sức mạnh trao đổi chất
Phân của bạn cũng tiết lộ sức mạnh trao đổi chất của bạn. Quá trình tiêu hóa chiếm tới 60% quá trình trao đổi chất hàng ngày của bạn. Vì vậy, nếu quá trình trao đổi chất của bạn yếu, bạn sẽ không thể tiêu hóa tốt thức ăn của mình. Điều này xảy ra ở nhiều người mắc các bệnh như suy giáp hoặc thiếu máu. Hệ tiêu hóa yếu dẫn đến đầy hơi và chướng bụng và thường thì phân của bạn sẽ trở nên hôi thối. Nếu bạn thường xuyên bị đầy hơi và đi ngoài có mùi hôi thối, điều đó có nghĩa là quá trình tiêu hóa và trao đổi chất của bạn có thể yếu.
Quá trình hydrat hóa máu
Phân của bạn có thể nói lên điều gì đó về quá trình hydrat hóa máu. Nếu bạn bị mất nước, cơ thể bạn sẽ hấp thụ nhiều nước hơn từ phân của bạn. Phân của bạn sẽ trở nên khô, cứng và khó đi ngoài. Nếu bạn bị mất nước, bạn sẽ không thể sản xuất enzyme để tiêu hóa thức ăn. Quá trình tiêu hóa của bạn sẽ trở nên chậm chạp và cuối cùng bạn sẽ bị ứ đọng, phân thối trong đường tiêu hóa. Tâm trạng của bạn có thể trở nên tồi tệ với tất cả những chất độc tồn đọng trong cơ thể bạn!
Màu sắc phân và mật
Màu sắc của phân cho bạn biết về thời gian vận chuyển qua ruột. Lý tưởng nhất là phân có màu nâu quế, khỏe mạnh. Nếu phân của bạn có màu vàng hoặc xanh lá cây, điều đó bình thường là do bạn đào thải phân quá nhanh nên lợi khuẩn không có đủ thời gian để phá vỡ mật của bạn. Hoặc, phân màu xanh lá cây có thể là dấu hiệu cho thấy gần đây bạn đã ăn nhiều rau lá xanh như cải xoăn hoặc hỗn hợp salad. Mặt khác, phân màu xám nhạt hoặc nâu có thể là dấu hiệu của sự thiếu hụt mật, một dấu hiệu cho thấy bạn có thể gặp khó khăn trong việc tiêu hóa chất béo.
Chất phân và tần suất
Ngay cả việc nhìn vào số lượng phân của bạn cũng có thể cung cấp manh mối. Con người trung bình thải ra khoảng 400g phân mỗi ngày. Người Nam Á thải phân nhiều hơn khoảng 3 lần so với người Mỹ do chế độ ăn nhiều chất xơ.
Bạn đã bao giờ quan sát thấy mình đi đại tiện sau một đêm đi chơi khuya với bạn bè, khi bạn bị ốm hay thậm chí là căng thẳng chưa? Trong mỗi trường hợp này, bạn sẽ nhận thấy phân của mình trông khác đi. Nó có thể hôi thối hơn, nhầy nhụa hơn và thối rữa hoàn toàn, tùy thuộc vào mỗi người. Đây có thể là một dấu hiệu của sự căng thẳng trên cơ thể, do độc tính hoặc lối sống mất cân bằng. Khi bạn trở nên tinh ý hơn, bạn sẽ bắt đầu thấy phân của mình phản ánh sức khỏe tổng thể của bạn như thế nào và phản ứng không chỉ với các lựa chọn về chế độ ăn uống mà còn cả lối sống.
Có rất nhiều loại phân khác nhau – mỗi loại có ý nghĩa đặc biệt riêng. Và lý tưởng nhất là bạn đào thải được một đợt phân hàng ngày – nếu không thì thức ăn thối rữa đang nằm trong ruột của bạn ở 98,6 độ. Điều này có hại vì ruột của bạn giống như bọt biển – bất kể có gì trong đó. Nếu thức ăn ôi thiu đã trú ngụ, cơ thể bạn đang hấp thụ chất độc đó.
Quan sát trật tự của bạn cho phép bạn nhân biết các mô hình và các triệu chứng tương quan với lối sống và chế độ ăn uống của bạn. Nếu bạn đang tiêu hóa thức ăn tốt và có những lựa chọn tốt trong cuộc sống, thì phân của bạn sẽ rất lý tưởng – phân nổi, có mùi đất với kích thước, hình dạng và độ đặc của quả chuối với màu nâu quế..
Đôi khi những thay đổi trong phân của bạn có thể nghiêm trọng và đe dọa tính mạng. Ví dụ, phân loãng, tần suất đi đại tiện tăng không liên quan đến thay đổi chế độ ăn uống và/hoặc có máu trong phân có thể là những dấu hiệu cảnh báo ung thư.
Trong Ayurveda, việc quan sát và đánh giá phân hàng ngày được coi là một phần quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe tổng thể. Điều này giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng tiêu hóa và khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cơ thể, từ đó điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống sao cho phù hợp. Khi gặp vấn đề với đường tiêu hóa, hãy coi đó như một cơ hội để xem xét lại và thay đổi những thói quen không lành mạnh, hướng tới một cuộc sống cân bằng và hạnh phúc hơn.
Sophia Ngo.
Bài viết có tham khảo các kiến thức về dưỡng sinh trong cuốn sách: “Ayurveda – Nền tảng Dưỡng sinh Ấn Độ: các nguyên lý điều hoà thân tâm qua ẩm thực, yoga và thiền định”